VERGİ DAVALARINDA YETKİLİ MAHKEME VE GÖREVLİ MAHKEME NASIL BELİRLENİR?

İdari yargı düzeni içinde yer alan vergi mahkemelerinde yetkili ve görevli mahkemelerin belirlenmesi, vergi davalarının buna göre açılması yargılamanın hızlı ve daha az maliyetle yapılabilmesi açısından çok önemlidir.
Vergi davalarında yetkili mahkemelerin tespit edilmesi için İYUK, VUK hükümlerinin yanında hangi bölgelerde yetkili mahkemelerin bulunduğunun bilinmesi önemlidir.
Vergi mahkemelerinin görevleri nelerdir?
Vergilendirme işlemlerine ilişkin uyuşmazlıkların idari yargı içindeki vergi mahkemelerinde görülmesi göreve ilişkin bir husustur.
2576 sayılı Kanunun 6. maddesi ile Vergi mahkemeleri; genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davaları ve bu konularda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasına ilişkin davalarla diğer kanunlarla verilen işleri çözümler.
Vergi mahkemeleri, idari yargı içindeki vergi ve benzeri uyuşmazlıkları çözmekle görevli özel yetkili mahkemelerdir. Uyuşmazlık için öncelikle vergi mahkemesine başvurulması daha sonra ise Bölge İdare Mahkemesi ve Danıştay aşamalarına geçilmesi gerekmektedir.
Vergi uyuşmazlıklarında yetki konusu ise, vergi mahkemelerinden hangi yer vergi mahkemesinin uyuşmazlığı çözeceğine ilişkindir.
2577 sayılı Kanunun 37. maddesine göre vergi uyuşmazlıklarında yetkili mahkeme;
“a) Uyuşmazlık konusu vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümleri tarh ve tahakkuk ettiren, zam ve cezaları kesen,
b) Gümrük Kanununa göre alınması gereken vergilerle Vergi Usul Kanunu gereğince şikayet yoluyla vergi düzeltme taleplerinin reddine ilişkin işlemlerde; vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümleri tarh ve tahakkuk ettiren,
c) Amme Alacaklarının Tahsil Usulu Kanunun uygulanmasında, ödeme emrini düzenleyen,
d) Diğer uyuşmazlıklarda dava konusu işlemi yapan,
Dairenin bulunduğu yerdeki vergi mahkemesidir.”
Kısaca, vergi ihbarnamesini, ödeme emrini düzenlemesi gereken veya talebi reddedn vergi idaresinin bulunduğu yer vergi mahkemesi yetkili vergi mahkemesidir denilebilir.
Vergi uyuşmazlıklarında yetkili mahkeme konusunda çoğu zaman sorun yaşanmaz çünkü genellikle idari işlemi tesis eden makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir. Daha çok, vergi resim harç benzeri mali yükümlerle ilgili hususlarda görev konusunda sorunlar yaşanmaktadır.
Belediyelerce tahsil edilen asfalt tahrip bedelinden kaynaklanan uyuşmazlıkları vergi mahkemelerinin görev alanına girmektedir. Danıştay 9. Dairesinin 9.12.1997 gün ve 1996/2377 E., 1997/4011 K. sayılı kararı bu yöndedir.
Vergi mahkemelerinin yargı çevreleri nasıl belirlenir?
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından mahkemelerin yargı çevreleri yeniden belirlenebilmektedir. Eğer dava açıldıktan sonra mahkemelerin yargı çevrelerine ilişkin bir değişiklik olursa, davanın her aşamasında dosyanın yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verilir. Örneğin, Düzce Vergi Dairesi’nce tesis edilen bir haciz işlemine karşı Sakarya Vergi Mahkemesinde açılan dava da dosyanın tekemmül aşamasında yetkili yargı yeri değiştiğinden, dava yetki yönünden reddedilerek Zonguldak Vergi Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Vergi davasının yetkili olmayan vergi mahkemesinde açılması durumu
İYUK’nun 15. Maddesi uyarınca, idari yargının görevli olduğu konularda görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davaların görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verilir, bu kararlara karşı istinaf ve temyiz yoluna başvurulamaz.
NOT: YASAL HAKLAR SAKLIDIR. YAZILAR İZİN ALINMAKSIZIN VE ATIF YAPILMAKSIZIN KULLANILAMAZ. www.davavergi.com