Ülkemizde 3 yılda bir af niteliği de taşıyan vergi düzenlemelerine alışmıştık. Son 5 yılda 6111, 6736, 7020 ve 7143 sayılı kanunlar peş peşe çıkarılarak; rutinin dışına çıkıldı artık her yıl yapılandırma veya af düzenlemelerini içeren kanun çıkarılıyor.
En son 2018 yılı içinde çıkartılan 7143 sayılı Kanun kapsamında, vadesi geçmiş borçlarını yapılandıranlar; ilk 2 taksiti zamanında ödemek, sonraki taksitleri bir yıl içinde arka arkaya 3 kez ödememezlik yapmamak şartı ile 36 ay sistem içinde kalabileceklerdi.
BAŞLANGIÇ FELAKET
7143 sayılı Kanun kapsamında ilk iki taksit sonucunda ortaya çıkan tabloyu Maliye Bakanlığı yetkilileri Meclis’te bütçe görüşmeleri sırasında açıkladılar:
Vadesi geçmiş vergi borcu için başvuran mükellef sayısı 5.950.316, ihlal eden mükellef sayısı 2.459.214’dür. Buna göre ilk iki taksit sonucunda mükelleflerin yüzde 41.32’si şartları ihlal ederek yapılandırma hükümlerinin dışına çıkmıştır. Yapılandırılan toplam vergi borcu tutarı 70 milyar lira, tahsilat ise 13.3 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. Yani yapılandırılan tutarın ancak yüzde 19’u tahsil edilebilmiştir.
Vadesi geçmiş sigorta prim borcu nedeniyle başvuru yapan mükellef sayısı 1.270.402, ihlal eden mükellef sayısı ise 562.000 kişidir. Başvuranların yüzde 44,23’ü şartları ihlal ederek yapılandırma kapsamı dışına çıkmışlardır. Sigorta prim borcu nedeniyle yapılandırılan tutar 43.4 milyar lira olup tahsilat 3.2 milyar olarak gerçekleşmiştir.
BİR ŞANS DAHA VERMEK ŞART OLDU!
Yukarıdaki tabloyu ve yerel seçimleri iyi okuyan Hükümet, 28 Aralık 2018’de Resmi Gazetede yayımladığı 7159 sayılı Kanun ile;
7143 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılandırma başvurusunda bulunduğu halde 28.12.2018 tarihi itibarıyla ödenmesi gereken tutarları süresinde ödemeyerek Kanun hükümlerini ihlal edenler, ihlale neden olan tutarları, 2019 yılı Şubat ayı sonuna kadar, ödemeleri gerektiği tarihten ödeme tarihine kadar (bu tarih dâhil) geçen süre için hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte, ödemeleri şartıyla bu Kanun hükümlerinden yararlandırılacak.
Ancak bu kapsamda ödeme yapacaklar, hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi halinde katsayı uygulanmaması, hesaplanan tutarların tamamının ilk iki taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde katsayı uygulanmaması ve diğer indirim hükümleri düzenlemelerinden faydalanamayacaklardır.
KANUNA UYGUN ÖDEME YAPANLARIN TAKSİTLERİ UZATILDI
Hükümet, yapılandırmayı ihlal edenlere yeni bir şans verirken; süresinde ödeme yapanları da ödüllendirdi.
7143 sayılı Kanun’un varlık barışına ilişkin hükümleri hariç olmak üzere,7143 sayılı Kanun kapsamında 2018 yılı Aralık ve 2019 yılı Ocak ayında ödenmesi gereken taksitlerin ödeme süreleri, 2019 yılı Şubat ayı sonuna kadar uzatıldı.
NAKİT VE NAKİTE ERİŞİM SORUNU ÇÖZÜLMEDEN TAHSİLAT HEDEFLERİ TUTMAZ
Ülkemizde 15 Temmuz darbe girişiminden sonra yaşanan süreç ve Amerika’yla bozulan ilişkilerimiz çerçevesinde gelişen ekonomik türbülans; bütün ekonomik dengeleri altüst etmiş; kurların ani ve hızlı yükselişi nedeni ile bozulan nakit akış tabloları, konkordato ilan eden mükellef sayıları ve enflasyon, vergi borçlarının ödenememesi sonucunu doğurmuştur. Daralan iş hacmi ile birlikte yaşanan durgunluk, hemen ilk etkisini yine vergi borçlarının ödenmemesi şeklinde göstermiştir.
Mükellefler, artık bankalardan kredi alamadıkları için kendilerinde emanet duran Katma Değer Vergilerini, vergi dairelerine ödemeyerek; aylık yüzde 2 faizli teminatsız banka kredisi gibi kullanmaktadırlar.
Genel ekonomik şartlar düzelmeden, yeni bir şansa rağmen yapılandırmada ilave performans beklememekle beraber, matrah artırımı hükümlerinde bir miktar ilave tahsilat olacaktır.
Mükellefleri af ve yapılandırma Kanunları ile her yıl tanıştırmanın, sürekli yeni bir şans tanımanın, vergi sistemi üzerinde ne kadar tahribat yarattığını hep birlikte yaşayıp göreceğiz.
KAYNAK:N.TÜRKMEN SÖZCÜ
