SAHTE BELGE DÜZENLEME GEREKÇESİYLE MÜKELLEFİYETİ SİLİNENLERDE TEMİNAT UYGULAMASI

MÜKELLEFHABER / www.davavergi.com
GİRİŞ
Vergi Usul Kanunun 359. maddesinde, gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte bu muamele veya durumu mahiyet veya miktar itibariyle gerçeğe aykırı şekilde yansıtan belge muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge; gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge, sahte belge olarak tanımlanmıştır.
Bu tanımdan, gerçek durumu olduğu gibi yansıtmayan belgelerin sahte fatura olarak değerlendirileceğini anlamak gerekmektedir. Sahte fatura, mükellefler arasında “naylon fatura” olarak ta adlandırılmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununda 2013 yılında yapılan düzenlenme ile sahte belge düzenleme nedeniyle mükellefiyet kaydı silinenlere yeniden işe başlamaları durumunda diğer mükelleflerden farklı şekilde “teminat uygulaması” getirilmiştir.
Sahte belge düzenleme ve kullanma fiili ağır vergisel ve cezai müeyyidelere rağmen halen önlenemeyen bir durumdur. Teminat uygulamasının temel amacı da sahte belge düzenlemenin önüne geçilmesidir.
MÜKELLEFHABER / www.davavergi.com
MEVZUAT
213 sayılı Vergi Usul Kanunun 153/A maddesinin birinci fıkrasında;
“Başkaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiğinin vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen rapor ile tespit edilmesi ve mükellefiyet kaydının devamına gerek görülmediğinin raporda belirtilmesi üzerine işi bırakmış addolunan ve mükellefiyet kayıtları vergi dairesince terkin edilenlerden, serbest meslek erbabının, şahıs işletmelerinde işletme sahibinin, adi ortaklıklarda ortaklardan her birinin, ticaret şirketlerinde; şirketin, kanuni temsilcilerinin, yönetim kurulu üyelerinin, şirket sermayesinin asgari % 10’una sahip olan gerçek veya tüzel kişilerin ya da bunların asgari % 10 ortağı olduğu veya yönetiminde bulundukları teşebbüslerin, tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde bunları idare edenlerin veya düzenlenen raporda fiillerin işlenmesinde bilfiil bulundukları tespit edilenlerin işe başlama bildiriminin alınması halinde, bunlar adına mükellefiyet tesis edilebilmesi için işe başlama bildiriminde bulunanların ve mükellefiyeti terkin edilenlerin tüm vergi borçlarının ödenmiş ve 6183 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde sayılan nev’iden 75.000 Türk Lirasından (490 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2018’dan itibaren 100.000 -TL) ve düzenlenmiş olan sahte belgelerde yer alan toplam tutarın % 10’undan az olmamak üzere teminat verilmiş olması şarttır.” Hükmü yer almaktadır.
478 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde uygulamaya ilişkin bir takım açıklamalara yer verilmiştir.
TEMİNAT UYGULAMASININ KAPSAMI
Yapılan yasal düzenleme uyarınca teminat uygulamasının kapsamında şunlar yer almaktadır;
1-Mükellefiyet kayıtları re’sen terkin edilen gerçek/tüzel kişiler ve tüzel kişiliği olmayan teşekküller ile bunlarla ilişkili sayılanlar:
– Serbest meslek erbabı olması durumunda kendisi,
– Şahıs işletmesi (193 sayılı Kanun uyarınca elde etmiş oldukları ticari kazançları gerçek veya basit usulde vergilendirilen gerçek kişiler ile zirai kazançları gerçek usulde vergilendirilen çiftçiler tarafından işletilen işletmeler) olması durumunda sahibi,
– Adi ortaklık olması durumunda ortaklardan her biri,
– Ticaret şirketi olması durumunda şirketin kendisi, kanuni temsilcileri, yönetim kurulu üyeleri, söz konusu şirketin asgari % 10 ve üzeri hissesine sahip olan gerçek veya tüzel kişiler ya da zikredilen tüm bu kişilerin asgari % 10 ve üzeri hisseye sahip olduğu veya yönetiminde bulundukları teşebbüsler,
– Tüzel kişiliği olmayan teşekkül olması durumunda bunları idare edenler,

2-Gerçek ve tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin; mükellefiyeti bulunan adi ortaklık, ticaret şirketi ve tüzel kişiliği olmayan teşekkül ortağı, kanuni temsilcisi veya idarecisi olması, bunları devralması, kısmen veya tamamen bunlara devrolunması hali,
3- Vergi Usul Kanunu 359. Maddesi kapsamında sahte belge düzenleme suçunu işleyenler,
4- Sahte Belge Düzenlenmesine iştirak eden 3568 Sayılı Kanun Kapsamında Faaliyette Bulunan Meslek Mensupları
MÜKELLEFHABER / www.davavergi.com
UYGULAMADA YAŞANAN SORUNLAR
Bir mükellef hakkında sahte belge düzenleme nedeniyle bir belirti olması durumunda vergi incelemesine yetkili olanlar tarafından vergi incelemesi yapılmakta ve olayın niteliğine göre vergi tekniği, vergi suçu ve vergi inceleme raporları düzenlenmektedir. Bu raporların düzenlenmesinden sonra sahte belge düzenlendiği yönünde tespitler yapılmışsa gerekli tarhıyatlar resen yapılmakta ve daha sonra söz konusu mükellefin mükellefiyet kaydı vergi dairesince resen silinmektedir.
Mükelleflerden teminat istenebilmesi için iki temel şartın gerçekleşmesi gerekmektedir. Bunlardan birincisi, sahte belge düzenleme fiilinin işlendiğinin, mükellef nezdinde yürütülen vergi incelemesi neticesinde düzenlenen raporla tespit edilmiş olması; ikincisi ise tarh edilen vergi ile kesilen cezaların kesinleşmiş olmasıdır.
213 sayılı Kanunun 153/A maddesi kapsamında kesinleşmeden maksat, tarh edilen vergi ile kesilen cezaların idari yargı mercileri(vergi mahkemesi) nezdinde dava konusu yapılmaması veya dava konusu edilmesi neticesinde tüm olağan kanun yollarının tüketilmesiyle uygun bulunmak suretiyle kesinleşmesidir.
Ancak, uygulamada bazı durumlarda hakkında sahte fatura düzenleme tespiti yapılan mükelleflere usulüne uygun tebliğ işlemleri yapılmadan yani hukuki anlamda kesinleşme yapılmadan teminat isteme yazılarının mükelleflere gönderildiği görülmektedir. Şayet mükellefler hakkında bu şekilde tesis edilen işlemler varsa, vergi yargısı nezdinde dava konusu yapmalarının lehlerine olabileceğini hatırlatırız.
Yasal Uyarı: Sitemizde yayınlanan yazılar telif hakları nedeniyle izin alınmaksızın ve atıf yapılmaksızın kullanılamaz. Yapılan atıflarda, MÜKELLEFHABER / www.davavergi.com adreslerinin belirtilmesi zorunludur.