VERGİ DAVALARINDA SON DURUM
VERGİ DAVASININ FAYDALARI VE VERGİ DAVALARINDA KANUN YOLLARINDAN VAZGEÇMEYE YÖNELİK YENİ DÜZENLEMELER
GİRİŞ
Vergi sistemimiz temel olarak beyana dayalı olduğu için mükelleflerin kendi beyanlarına karşı vergi davası açması ihtirazi kayıt müessesesi dışında mümkün değildir. Ancak çeşitli nedenlerle mükellefler hakkında yapılan vergi cezalı tarhıyatlar süresi içinde vergi mahkemeleri nezdinde vergi davalarına konu edilebilmektedir.
Vergi daireleri ile mükellefler arasındaki vergi davalarının; vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemesi ve Danıştay aşamalarındaki sürecin uzunluğu hem mükellefler hem de vergi idaresi açısından sorunlar oluşturmaktadır. Vergi mükellefleri açısından daha fazla faiz ödenme durumu vergi idaresi açısından ise kamu alacağının sürüncemede kalma durumunun önüne geçilmesi amacıyla vergi davalarındaki kanun yolu sürecine ilişkin bazı düzenlemeler yapılmıştır.
YASAL DÜZENLEME
7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 27 nci maddesi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 379 uncu maddesi başlığıyla birlikte yeniden düzenlenmek suretiyle vergi sistemimizde “Kanun yolundan vazgeçme” müessesesi ihdas edilmiştir.
Yasal düzenlemeyle, vergi/ceza ihbarnamesine karşı süresinde açılan davalarda mükelleflerin, istinaf veya temyiz başvuru süresi içerisinde kanun yolundan vazgeçmeleri halinde, vergi dairesi tarafından da dava süreci sonlandırılarak verilen yargı kararının niteliğine göre vergi ve/veya cezalar indirimli olarak tahakkuk edecek, bu şekilde tahakkuk eden vergilerin ve/veya cezaların vergiye ilişkin gecikme faiziyle süresinde ödenmesi halinde ayrıca indirim uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
HANGİ KARARLAR UYGULAMA KAPSAMINDA?
Vergi/ceza ihbarnamesine karşı süresinde açılan davalarda, vergi mahkemesince verilen istinaf yolu açık kararlar ile bölge idare mahkemesince verilen temyiz yolu açık kararlar uygulama kapsamındadır. Danıştayın bozma kararı üzerine verilen kararlar bu kapsamda değildir.
KANUN YOLUNDAN VAZGEÇMENİN ŞARTLARI
Bu uygulamadan yararlanmak için temyiz veya istinaf süresi içinde kanun yolundan vazgeçildiğine dair dilekçenin vergi dairesine verilmesi gerekmektedir. Vazgeçme için dava konusu edilen cezalı tarhıyatın tamamına ilişkin dilekçe verilmesi şarttır.
KANUN YOLUNDAN VAZGEÇİLMESİ DURUMUNDA YAPILACAK TAHAKKUK
Kanun yolundan vazgeçilmesi halinde, tahakkuk edecek vergi ve/veya cezaların hesaplanmasında istinaf veya temyiz yolu kullanılmayan en son verilen yargı kararı dikkate alınacaktır.
Kanun yolundan vazgeçilmesi halinde, istinaf veya temyiz yolu kullanılmayan yargı kararına göre;
– Konusu sadece vergi olan davalarda, bu verginin kaldırılması durumunda verginin %60’ı tahakkuk edecek, verginin kalan %40’ı terkin edilecek, bu verginin tasdik edilmesi durumunda ise verginin tamamı tahakkuk edecek,
– Vergi ve buna bağlı vergi ziyaı cezasının kaldırılması durumunda, verginin %60’ı tahakkuk edecek, verginin kalan %40’ı ve vergi ziyaı cezasının tamamı terkin edilecek,
– Vergi ve buna bağlı vergi ziyaı cezasının tasdik edilmesi durumunda, verginin tamamı ve vergi ziyaı cezasının %75’i tahakkuk edecek, vergi ziyaı cezasının kalan %25’i terkin edilecek,
– Bağlı olduğu vergi aslı dava konusu yapılmayan veya 213 sayılı Kanunun 359 uncu maddesinde yazılı fiillere iştirak nedeniyle kesilen vergi ziyaı cezaları ile usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının kaldırılması durumunda, bu cezaların %25’i tahakkuk edecek, cezaların kalan %75’i terkin edilecek, bu kapsamdaki cezaların tasdik edilmesi halinde ise cezaların %75’i tahakkuk edecek cezaların kalan %25’i terkin edilecektir.
ÖDEMEYE BAĞLI OLARAK YAPILACAK İNDİRİM
Kanun yolundan vazgeçme kapsamında tahakkuk eden tutarlar tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. İndirim hükmünden yararlanılabilmesi için dava konusu yapılan ve bu maddeye göre tahakkuk eden vergi ve vergi cezaları ile gecikme faizinin birlikte ve tamamen (indirilen kısımları hariç) süresinde ödenmesi şarttır.
Kanun yolundan vazgeçme kapsamında tahakkuk eden vergi ve cezaların %80’inin, hesaplanacak gecikme faizi ile birlikte bir ay içinde tamamen ödenmesi şartıyla vergi ve ceza tutarından %20 oranında indirim yapılır. Bu durumda, gecikme faizi verginin indirimden sonra kalan %80’lik kısmı üzerinden hesaplanır. Ancak, mahkeme kararında tasdik edilerek tahakkuk eden vergi tutarında bu indirim yapılmaz.
VEKALET ÜCRETİNİN DURUMU
İstinaf ve temyiz yolundan vazgeçilen davaya ilişkin kararlarda hükmedilen yargılama giderleri, avukatlık ücretleri ve fer’ileri karşılıklı olarak talep edilemeyecek ve bu alacaklar için icra takibi yapılamayacaktır.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
Kendisine gerek vergi incelemesi gerekse diğer yollarla vergi cezalı tarhıyat yapılan vergi mükellefleri idari aşamalarda istedikleri sonucu alamadıysalar haklarını mutlaka vergi mahkemeleri nezdinde vergi davası yoluyla aramaları gerekmektedir.
Vergi davası yolu uzun bir sürece uzandığı için bu süreç boyunca vergi mükelleflerinin uzman bir vergi danışmanı veya vergi avukatının desteğine ihtiyacı olabilir. Bu konuda gereken hassasiyetin gösterilmesi çok önemlidir.
Usulüne uygun olarak ve süresinde açılan vergi davalarıyla (VUK ve İYUK hükümlerine uygun olarak) mükellef hakları korunabilmektedir. Görüldüğü gibi vergi davası yoluna giden mükelleflerin açtıkları vergi davası sonucunda vergi ve cezalardan kurtulması mümkün olduğu gibi kanun yolu aşamasının durumuna göre düşük oranda tahakkuk yapılaması ve indirimli ödeme seçeneklerinden yararlanması mümkün olabilmektedir.
