GOOGLE VE FACEBOOK’TAN REKLAM GELİRİ ELDE EDENLER VERGİ İNCELEMESİNDE (!)
GOOGLE VE FACEBOOK’TAN REKLAM GELİRİ ELDE EDENLER VERGİ İNCELEMESİNDE (!)
GİRİŞ
Günümüzün büyük bir kısmını sosyal medyada geçiriyoruz. Gerçek yaşantımızın yanında sosyal medyada hayatımızda önemli bir yer tutmaya başladı. Artık alışveriş internet üzerinden yapılıyor, eğitim sanal ortamlarda devam ediyor, online danışmanlık hizmetleri veriliyor, e duruşmalar yapılıyor.
Sosyal medya uygulamalarının yaygınlaşmasıyla birlikte bazı internet sayfaları sahipleri, youtuberlar yani içerik üreticisi diye tabir edilen internet fenomenlerine ait uygulamalar üzerine Google ve Facebook tarafından birtakım reklamlar yerleştirilmektedir. Facebook Audience Network ve Google Adsense uygulamaları bu şekildedir. Takipçi ve tıklanma oranlarında bağlı olarak içerik üreticilerinin hesaplarına Google, Youtube ve Facebook tarafından belli ödemeler yapılmaktadır.
İçerik üreticilerinin banka hesaplarına yatırılan paralar Vergi İdaresinin dikkatini çekmesi üzerine konular vergi incelemelerine alınmıştır. Son zamanlarda içerik üreticileri hakkında yaygın vergi incelemeleri başlatılmıştır.
Yapılan vergi incelemelerinde yapılan tarhıyatların miktarının yüksekliği, geriye doğru beş yıllık zamanaşımı süresince yapılan tüm işlemlere cezalı tarhıyat uygulanması, farklı kişiler hakkında düzenlenen farklı vergi incelemelerinde farklı inceleme metotlarının uygulanması, resen tesis edilen vergi mükellefiyeti içerik üreticisi bir çok kişinin bu cezalı tarhıyatlara karşı vergi mahkemelerinde dava açmalarına neden olmuştur.
Vergi İdaresinin Konuya Bakışı
Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığınca verilen 13.11.2019 tarih ve E.129069 sayılı özelgede
“Buna göre, gerçek kişilerce internet ortamında reklam hizmeti verilmesi yahut reklam hizmeti verilmesine aracılık edilmesi halinde, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesine göre vergi kesintisi yapmakla sorumlu olup reklam hizmeti alanlar tarafından söz konusu gerçek kişilere yapılacak ödemeler üzerinden % 15 oranında gelir vergisi kesintisi yapılacak olup, şahsınıza ait internet sitesi alanında (Youtube) yayınlanan reklamlar nedeniyle Google firmasınca tarafınıza yapılan ödemelerin ise 476 sayılı Cumhurbaşkanı Kararına göre vergi kesintisine tabi olan ödemeler kapsamında değerlendirilmesi söz konusu değildir.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre; şahsınıza ait internet sitesi alanında yayınlanan reklamlardan dolayı Google firması tarafından adınıza yapılan ödemelerin Gelir Vergisi Kanununun 37 nci maddesine göre ticari kazanç olarak değerlendirilmesi, mevcut gelir vergisi mükellefiyet kaydınız devam ettirilerek söz konusu gelirinizin Gelir Vergisi Kanununun 85 inci maddesine göre yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.
Ayrıca, yurtdışında şahsi gelir vergisi ödemeniz halinde bu vergilerin ödendiğinin Kanunda belirtilen şekilde tevsik edilmesi şartıyla, beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsubu mümkün bulunmaktadır.” Denilmiştir.
Vergi Dairesi Başkanlığı, içerik üreticilerine ait internet sitesi alanında yayınlanan reklamlardan dolayı Google firması tarafından yapılan ödemelerin Gelir Vergisi Kanununun 37 nci maddesine göre ticari kazanç olarak değerlendirilmesi, mevcut gelir vergisi mükellefiyetinin olması, söz konusu gelirin Gelir Vergisi Kanununun 85 inci maddesine göre yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerektiği, internet sitesi alanında yayınlanan reklamlar nedeniyle Google firmasınca yapılan ödemelerin ise 476 sayılı Cumhurbaşkanı Kararına göre vergi kesintisine tabi olan ödemeler kapsamında değerlendirilemeyeceği ifade edilmiştir.
Görüldüğü üzere vergi idareleri içerik üreticilerinin internet sayfalarındaki belli alanlara yerleştirilen reklamlar nedeniyle bu kişilerin hesaplarına Google ve Facebook gibi sosyal medya platformları tarafından gönderilen paralar nedeniyle ticari bir faaliyet olduğunu kabul ederek vergi mükellefiyeti tesis edilmesi gerektiği görüşündedir.
Vergi İncelemelerinde Vergi Müfettişlerince Dikkate Alınan Hususlar
İçerik üreticilerinin elde etmiş olduğu gelirler banka hesaplarından izlendiği için Vergi İdaresi bu kişiler hakkında inceleme yapılmasına karar vermiş ve çok sayıda içerik üreticisi hakkında vergi müfettişleri tarafından vergi incelemesi başlatılmıştır.
Farklı içerik üreticileri hakkında farklı vergi müfettişleri /müfettiş yardımcıları tarafından yapılan vergi incelemelerine ait vergi inceleme raporları incelendiğinde raporlarda birbirinden farklı yöntemlerle incelenme yapıldığı görülmektedir.
Bazı vergi inceleme raporlarında içerik üreticileri hakkında hizmet ihracı değerlendirmesi nedeniyle katma değer vergisi tarhıyatı önerilmediği, bazı raporlarda ise tıklanma oranına bakılarak yurtdışı izlenmelerin hizmet ihracı olarak değerlendirildiği bazı raporlarda ise hiç ihracat istisnasına yer verilmediği görülmektedir.
İçerik üreticileri hakkında düzenlenen gelir vergisi raporlarında ise karlılık oranı, maliyetlerle ilgili çok farklı değerlendirmeler yapıldığı, kimi içerik üreticilerinin %84 oranında maliyeti olduğu kabul edilirken kimilerinde maliyetin %30 olarak dikkate alındığı, kesilen özel usulsüzlük cezalarında ise Vergi Usul Kanununun 353 ve 355. Maddelerinde uygulama farklılıkları olduğu ortaya çıkmaktadır.
İçerik Üreticilerinin Vergilendirilmesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30. maddesinde, resen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması olarak tanımlanmış, aynı Kanunun 34.maddesinde, ikmalen ve re’sen tarh edilen vergilerin ihbarname ile ilgililere tebliğ olunacağı öngörülmüş, 35.maddesinin 2. fıkrasında da, takdir komisyonu kararı üzerine tarh edilen vergilerde kararın ve re’sen takdiri gerektiren inceleme raporunun birer suretinin ihbarnameye ekleneceği kurala bağlanmıştır.
213 sayılı Yasanın “Tebliğ Esasları” başlıklı 93. Maddesinde “Tahakkuk fişinden gayri, vergilendirme ile ilgili olup, hüküm ifade eden bilumum vesikalar ve yazılar adresleri bilinen gerçek ve tüzelkişilere posta vasıtasiyle ilmühaberli taahhütlü olarak, adresleri bilinmiyenlere ilan yolu ile tebliğ edilir. Şu kadar ki, ilgilinin kabul etmesi şartiyle, tebliğin daire veya komisyonda yapılması caizdir.” hükmü yer almaktadır.
Bize göre incelenen kişiler hakkında düzenlenen ve vergi inceleme raporunun dayanak aldığı ve mükellefle ilgili somut tespit ve değerlendirmeleri içeren raporların tebliğ edilmemesi halinde de, tarhiyatın maddi ve hukuki sebepleri hakkında bilgi sahibi olmayan mükellefin yasal haklarını kullanması söz konusu olamayacağından, hem mükellef hakları kısıtlanmış, hem savunma hakkı engellenmiş olacağından bu raporlarında mükellefe tebliğ edilmesi gerekir.
Bizce, Google Ireland Limited ünvanlı firma ve Facebook firması tarafından sayfada yayınlanan reklamlar karşılığında banka hesabına ödemeler kapsamında ticari faaliyet nedeniyle vergilendirilmesi gereken Google Ireland Limited ünvanlı firma ve Facebook firmasıdır.
19/12/2018 tarihli ve 30630 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 1.1.2019 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 18/12/2018 tarihli ve 476 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında ve Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasında sayılanlara internet ortamında verilen reklam hizmetleri vergi kesintisi kapsamına alınarak, bu hizmeti verenlere veya internet ortamında reklam hizmeti verilmesine aracılık edenlere yapılan ödemelerden vergi kesintisi yapılması gerektiği yönünde düzenleme yapılmıştır.
Vergilendirmenin yasallığı ilkesi gereği kanuni dayanak olmadan vergi alınamaz ve yorum yoluyla vergilendirme yapılamaz.
İçerik üretenler reklam hizmetini veren değildir. Reklam hizmeti Google Ireland Limited ünvanlı firma ve Facebook firması tarafından verilmektedir. Reklam vermek isteyen kişi veya kurumlar Google’dan reklam verilmesini talep etmektedir. İçerik üreticisi ise kendi internet sayfasının bir alanını Google Ireland Limited ünvanlı firmaya ve Facebook firmasına kullandırmaktadır. İçerik üreticisinin hizmeti olsa olsa reklam hizmeti verilmesine aracılık olarak değerlendirilebilecektir. Bu durum ise Google Ireland Limited ünvanlı firma ve Facebook firmasının stopaj yapma sorumluluğunu doğurmaktadır. Kaldı ki, geriye dönük böyle bir sorumluluk ta yoktur.
3065 sayılı KDV Kanununun “Mal ve Hizmet İhracatı” başlıklı 11/1-a maddesinde “Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır: İhracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler, yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler, serbest bölgelerdeki müşteriler için yapılan fason hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye’de verilen roaming hizmetlerinin vergiden müstesna olduğu hükme bağlanmıştır.
3065 sayılı KDV Kanununun “İhracat Teslimi ve Yurt Dışındaki Müşteriler İçin Yapılan Hizmetler” başlıklı 12/2 maddesinde “Yurt dışındaki müşteri tabiri; ikametgâhı, işyeri, kanunî ve iş merkezi yurt dışında olan alıcılar ile yurtiçinde bulunan bir firmanın yurt dışında kendi adına müstakilen faaliyet gösteren şubelerini ifade eder. Bir hizmetin yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmet sayılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır.
- a) Hizmetler yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır. b) Hizmetten yurt dışında faydalanılmalıdır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İçerik üreticisi kendisine ait olan sayfada Google Ireland Limited ünvanlı firma ve Facebook firması tarafından paylaşılan reklamlar nedeniyle gelir elde etmiştir. Yani, içerik üreticisi tarafından, yurtdışında mukim Google Ireland Limited ünvanlı firma ve Facebook adlı firmaya hizmet verilmektedir. Bu hizmetin yurtdışındaki müşteriler için verildiği açık olduğundan, bu hizmetler 3065 sayılı KDV Kanunun “Mal ve Hizmet İhracatı” maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.
SONUÇ
İçerik üreticileri hakkında son günlerde çok sayıda vergi incelemesi yapılmakta, bu kişilerin banka hesaplarına yatırılan tutarlar nedeniyle geriye dönük mükellefiyet tesis edilerek gelir vergisi, katma değer vergisi ve özel usulsüzlük cezası gibi cezalı tarhıyatlar yapılmaktadır.
Kendisine vergi cezası kesilen mükellefin uzlaşma indirimli oranda ödeme gibi idari aşamada hakları olmakla birlikte ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde vergi mahkemesi nezdinde bizzat veya alanında uzman bir avukat vasıtasıyla vergi davası açma hakkı bulunmaktadır.
Vergi davası açma ve davanın görüm ve çözümü uzun zaman mesleki donanım ve uzmanlık gerektirse de, ceza miktarlarının yüksekliği göz önüne alındığında faydalı bir yol olarak değerlendirilebilir.
Farklı içerik üreticileri hakkında farklı vergi müfettişleri tarafından düzenlenen raporlardaki yöntem farklılıkları da düşünüldüğünde konunun vergi yargısına (Vergi Mahkemesi, Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesi, Danıştay) intikal ettirilmesi durumunda içtihat birliği sağlanarak uygulamalarda birliğe kavuşacağını düşünmekteyiz.
