VERGİ DAİRESİ NEDEN E HACİZ UYGULAR? E HACİZ KİMLERE UYGULANIR? E HACİZ NASIL KALKAR?
ZAMANAŞIMINA UĞRAMIŞ VERGİ BORCU İÇİN VERGİ DAİRELERİ E HACİZ UYGULAYABİLİR Mİ?
Son günlerde birçok mükellef/vatandaş tarafından sorulan soruların başında “Vergi dairesi tarafından Banka hesabıma e haciz konulmuş ne yapabilirim? Sorusu gelmektedir. Hiçbir bildirim yapılmaksızın e hacizle karşılaşan mükellefler bu can sıkıcı durumdan kurtulmak için çözüm aramaktadır.
E Haciz Nedir?
6183 sayılı Tahsilat Kanunun 62 maddesi uyarınca, Borçlunun, mal bildiriminde gösterilen veya tahsil dairesince tesbit edilen borçlu veya üçüncü şahıslar elindeki menkul malları ile gayrimenkullerinden, alacak ve haklarından amme alacağına yetecek miktarı tahsil dairesince haczolunur.
Haciz işlemi, tahsil dairelerince düzenlenen ve alacaklı amme idaresinin, mahalli en büyük memuru veya tevkil edeceği memur tarafından tasdik edilen haciz varakalarına dayanılarak yapılır.
E Haciz, vergi borcu olan mükelleflerin banka hesabı, taşınmaz vb varlıklarına vergi dairelerince elektronik olarak uygulanan haciz işlemini ifade eder.
E Haciz Kimlere Uygulanabilir?
E haciz vergi borçlusu mükelleflere uygulanabileceği gibi şirket ortaklığı veya kanuni temsilcilik nedeniyle sorumlu bulunanlara da uygulanabilmektedir.
E Haciz Ne Zaman Uygulanır?
Kamu borçlusu hakkında e haciz uygulanabilmesi için kamu borcunun kesinleşmiş olması gerekir. Yani henüz kesinleşmemiş vergi alacakları için haciz işlemi tesis edilemez.
Yani beyana dayanan vergilerde tahakkuk, ödeme emri aşamalarının, tarhıyat sonrası yapılan vergilendirmelerde ihbarname ve ödeme emri aşamalarının usulüne uygun olarak yapılıp tamamlandıktan sonra haciz işlemi tesis edilebilecektir.
Zaman aşıman uğramış vergi borçları için e haciz tatbik edilebilir mi?
2007-2008 gibi çok eski dönemlere ait vergi borçları için vergi dairelerince e haciz işlemleri tesis edildiği görülmektedir. Öncelikle bilindiği gibi vergi hukukumuzda tarh ve tahsil zamanaşımı olmak üzere 2 tür zamanaşımı düzenlenmiştir.
6183 sayılı AATUHK’nun 102. maddesine göre, “Amme alacağı, vadesinin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren 5 yıl içinde tahsil edilmezse zamanaşımına uğrar.
Ancak Tahsilat Kanununda zamanaşımını kesen ve durduran nedenler gösterilmiştir. Şayet somut olayda zamanaşımını kesen veya durduran bir neden yoksa zamanaşımına uğramış bir vergi borcu için vergi dairesince e haciz düzenlenemez. Buna aykırı düzenlenen haciz işlemleri vergi mahkemelerince iptal edilmektedir.
Vergi mahkemelerince E Hacizle İlgili Verilen Örnek Karar
Bir limited şirketinin şirket ortağı olan mükellef 2008 dönemine ait kamu alacağı nedeniyle banka hesaplarına e haciz uygulanması üzerine haciz işleminin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle konuyu vergi mahkemesine intikal ettirmiştir.
Vergi Mahkemesi haciz işleminin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle yürütmenin durdurulması kararı vermiştir. Karar gerekçesi şöyledir:
İSTANBUL 11. VERGİ MAHKEMESİNİN 13/9/2019 GÜNLÜ YD KABUL KARARI:
ÖDEME EMİRLERİNİN TEBLİĞİNE İLİŞKİN TEBLİĞ EVRAKININ İDARECE İMHA EDİLMESİ NEDENİYLE DAVA DOSYASINA SUNULAMAMASI DURUMUNDA VADESİ 2002 YILI OLAN VERGİ BORÇLARI İÇİN TAHSİL ZAMANAŞIMI OLACAĞINDAN DAVACI ADINA TESİS EDİLEN HACİZ İŞLEMİ HUKUKA AYKIRIDIR.
Sonuç
Yukarıda yer verilen açıklamalardan da anlaşılacağı üzere vergi dairelerince e haciz işlemi tesis edilebilmesi için kamu alacağının usulüne uygun olarak kesinleşmiş olması gerekir. Çeşitli nedenlerle kamu alacağı kesinleşmeden veya zamanaşımına alacağın uğradığı durumlarda tesis edilen e haciz işlemleri vergi mahkemelerince iptal edilmektedir.
Mükellefler e haciz işlemlerinin hukuka aykırı olduğunu düşünüyorlarsa, meselenin hassasiyetine binaen konusunda uzman bir vergi avukatı vasıtasıyla vekaleten veya vergi danışmanlarının desteğini alarak bizzat vergi mahkemelerinde vergi davası açarak e haciz işlemlerinin iptalini talep edebilirler.
