17 Kasım 2020 tarihli ve 31307 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Devlete ve meslek kuruluşlarına olan bazı borçlar yapılandırılma kapsamına alınmıştır. Söz konusu kanun borç yapılandırması yanında Vergi Barışı ile ilgili düzenlemeleri de kapsamaktadır.
Cihan TEKİN
1.GİRİŞ
7256 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarıyla, gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazları bildirilmesi ve kayıt altına alınması imkanı getirilmiştir.
Bu makalemizde Varlık Barışı hususu 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun bağlamında açıklanacak olup, muhasebeleştirilmesi ele alınacaktır.
2.VARLIK BARIŞI
Bu Kanunun 21 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununa eklenen geçici 93 üncü maddede yeni varlık barışı düzenlemesine yer verilmektedir. 7256 Sayılı Kanun ile 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununa eklenen geçici 93 üncü madde hükümlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ise 1 Seri No’ lu Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Tebliğ ile belirlenmiştir.
Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, bu maddedeki hükümler çerçevesinde, 30/6/2021 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebilmekteyken, Varlık Barışı uygulamasının süresi 4196 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 30 Haziran 2021’den itibaren 6 ay uzatılmıştır.
Birinci fıkra kapsamına giren varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla (17.11.2020) kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31/12/2021 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın bu madde hükümlerinden yararlanılır.
Bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla bu madde hükümlerinden yararlanılır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükellefler, bu madde kapsamında Türkiye’ye getirilen varlıklarını, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın işletmelerine dâhil edebilecekleri gibi aynı varlıkları vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate almaksızın işletmelerinden çekebilirler.
Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31/12/2021 tarihine kadar vergi dairelerine bildirilir. Bildirilen söz konusu varlıklar, 31/12/2021 tarihine kadar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın kanuni defterlere kaydedilebilir. Bu takdirde, söz konusu varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilir. Bu fıkra kapsamında bildirilen taşınmazların ayni sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına alınması hâlinde, sermaye artırım kararının bildirim tarihi itibarıyla alınmış olması ve söz konusu kararın bildirim tarihini izleyen onuncu ayın sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi kaydıyla, bu madde hükümlerinden faydalanılabilir.
Türkiye’ye getirilen veya kanuni defterlere kaydedilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmez.
Bu madde kapsamında bildirilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaz. Bu hükümden faydalanılabilmesi için birinci fıkra uyarınca bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi şarttır.
Cumhurbaşkanı, bu maddede yer alan süreleri, bitim tarihlerinden itibaren her defasında altı ayı geçmeyen süreler hâlinde bir yıla kadar uzatmaya; Hazine ve Maliye Bakanlığı, madde kapsamına giren varlıkların Türkiye’ye getirilmesi ve bildirimi ile işletmeye dâhil edilmelerine ilişkin hususları, bildirime esas değerlerin tespiti, bildirimin şekli, içeriği ve ekleri ile yapılacağı yeri, maddenin uygulanmasında kullanılacak bilgi ve belgeler ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.”
3.VARLIK BARIŞI ve MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Örnek: (X) Ltd. Şti. 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kapsamında yurtdışında bulunan parasını Türkiye’ de bulunan banka hesabına aktarmıştır. Mükellefin söz konusu paraları kayıt tarihindeki karşılığı 500.000 ₺’ dir. Buna göre yapılması gereken kayıt;
| Açıklama | Borç | Alacak |
| 102 Bankalar
549 Özel Fonlar |
500.000 |
500.000
|
(X) Ltd. Şti. söz konusu varlıkları ortaklara dağıtmaya karar vermiştir.
| Açıklama | Borç | Alacak |
| 549 Özel Fonlar
331 Ortaklara Borçlar |
500.000 |
500.000
|
| 331 Ortaklara Borçlar
102 Bankalar |
500.000 |
500.000 |
Örnek: (X) Ltd. Şti. imalatta kullandığı rayiç değeri 100.000 ₺ olan bir makineyi 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kapsamında kayda almıştır.
| Açıklama | Borç | Alacak |
| 253 Tesis Makine ve Cihazlar
526 Demirbaş Makine ve Teçhizat Özel Karşılık Hesabı |
100.000 |
100.000
|
(X) Ltd. Şti, söz konusu makineyi 80.000 ₺ ye satarsa aşağıdaki kayıt yapılacaktır.
| Açıklama | Borç | Alacak |
| 102 Bankalar
689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar 253 Tesis Makine ve Cihazlar 391 Hesaplanan KDV |
98.000
20.000
|
100.000
18.000
|
Türkiye’ye getirilen veya kanuni defterlere kaydedilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmez. Bu nedenle 20.000 ₺’ nin kanunen kabul edilmeyen gider kabul edilmesi gerekir.
| Açıklama | Borç | Alacak |
|
950 Kanunen Kabul Edilmeyen Gider 950 Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Karşılığı
|
20.000 |
20.000
|
(X) Ltd. Şti. imalatta kullandığı rayiç değeri 100.000 ₺ olan bir makineyi 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kapsamında kayıtlara aldığı makineyi sermayeye eklemeye karar verseydi aşağıdaki kayıt yapılacaktı.
| Açıklama | Borç | Alacak |
|
526 Demirbaş Makine ve Teçhizat Özel Karşılık Hesabı 500 Sermaye |
100.000 |
100.000
|
4.SONUÇ
7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Devlete ve meslek kuruluşlarına olan bazı borçlar yapılandırılma kapsamına alınmıştır. Söz konusu kanunla yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarıyla, gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazları bildirilmesi ve kayıt altına alınması imkanı getirilmiştir. Buna göre yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının 31/12/2021 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildirilmesi gerekmektedir. Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince ise sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar ise 31/12/2021 tarihine kadar vergi dairelerine bildirilecektir. Ayrıca önceki iki varlık barışının koşulları arasında vergi ödenmesi koşulu da vardı. Ancak yeni varlık barışından yararlanacakların herhangi bir vergi ödemesi gerekmiyor.
Sorularınız için: davavergi@gmail.com
Yasal Uyarı: Yazılar tamamen yazarın kişisel görüşleri olup başka hiçbir kişi veya kurumu bağlamaz. Sitemizde yayınlanan yazılar telif hakları nedeniyle izin alınmaksızın ve atıf yapılmaksızın kullanılamaz. Yapılan atıflarda, MÜKELLEFHABER / www.davavergi.com adreslerinin belirtilmesi zorunludur.
KAYNAKÇA
7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun.
1 Seri No’ lu Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Tebliğ.
- Suat, ‘’Vergisel Yönleriyle Genel Muhasebe’’, Vergi Müfettişleri Derneği Yayınları, Ankara, Ekim 2017.
